Εάν ψάχνεις για μία μέθοδο που προσφέρει ευεξία στο μυαλό και το σώμα, δοκίμασε το holistic fitness. Η πρωτοπόρος στον τομέα του holistic fitness στην Ελλάδα Σοφία Αμούντζια, Πτυχιούχος ΤΕΦΑΑ, GRAFTS (Aerobic fitness) και Holistic Personal Trainer μας εξηγεί τι είναι το holistic fitness.
Η λέξη ολιστικός αναφέρεται στην αντιμετώπιση ενός ζητήματος από όλες τις πλευρές. Πρόκειται για μία ελληνική λέξη που είναι γνωστή στον κόσμο ως holistic. To 2008, η Σοφία Αμούvτζια, Πτυχιούχος ΤΕΦΑΑ, GRAFTS (Aerobic fitness) και Holistic Personal Trainer, έφερε στην Ελλάδα το holistic fitness, το κατοχύρωσε, το εμπλούτισε και το «μετέτρεψε» σε τρόπο ζωής προσαρμοσμένο στις ελληνικές συνήθειες και συνθήκες.
Η δημοσιογράφος Φίλια Μητρομάρα ρώτησε τη Σοφία Αμούντζια για το πώς μπορεί να συμπεριληφθεί στις προπονήσεις και πώς να το υιοθετήσουν οι αθλητές.
Τι είναι το holistic fitness;
Όπως υποδηλώνει το όνομα, η ολιστική προσέγγιση απευθύνεται σε ολόκληρο το άτομο, όχι μόνο στις τεχνικές προπόνησης. Ο στόχος είναι η ευεξία, επιτυγχάνοντας φυσική κατάσταση και αθλητικές επιδόσεις μέσω ενός συνδυασμού ψυχικών και σωματικών οδών. Οι ολιστικοί προπονητές δημιουργούν ολιστικά προγράμματα φυσικής κατάστασης, υγιεινής διατροφής καθώς και καθοδήγησης και αλλαγής της νοοτροπίας.
Σε τι διαφέρει το holistic fitness από το παραδοσιακό τρόπο προπόνησης;
Η ολιστική προσέγγιση για την ανάπτυξη των αθλητικών ικανοτήτων αποτελεί μια σφαιρική προσέγγιση αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα για π.χ. την τεχνική του αθλήματος τένις από την απλή εγκεφαλική εκτέλεση (Cohen Kate, Coaching and development, 29-12-2016). Υπάρχουν τέσσερις βασικοί παράγοντες που έχουν καταλυτική επίδραση σε έναν αγώνα:
1 Ψυχολογικός (Περιλαμβάνει τη διανοητική, συναισθηματική και κοινωνική κατάσταση του αθλητή).
2 Φυσική κατάσταση.
3 Αγωνιστικές Τεχνικές.
4 Τακτικές.
Η παραδοσιακή προσέγγιση κάθε αθλητή βελτιώνει τα τεχνικά στοιχεία και διαμορφώνει την τακτική. Τα υπόλοιπα έρχονται αργότερα με την ανάπτυξη της αθλητικής προσωπικότητας και αντιμετωπίζονται ως «νησιά της γνώσης», δηλαδή ενυπάρχει μια μικρή ολοκλήρωση.
Η ολιστική fitness προσέγγιση όμως αναγνωρίζει όλα τα στοιχεία- παράγοντες ως βασικά από την αρχή. Δεν έχει σημασία πόσο καλός είναι ο αθλητής στην αγωνιστική του έκφραση, σκοπός είναι να αναπτύσσονται από την αρχή μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ αθλητή και προπονητή όλοι οι παράγοντες.
Πώς ένας προπονητής μπορεί να προσεγγίσει ολιστικά έναν αθλητή;
Όταν ένας προπονητής εμπλακεί στη ζωή ενός αθλητή στην ουσία έχουμε ένα πρωτόκολλο συμφωνίας, όχι μόνο στον τομέα των επιδόσεων αλλά και σε θέματα εμπιστοσύνης, φροντίδας, βοήθειας για υπερνίκηση κάθε προβλήματος. Δηλαδή ενδιαφερόμαστε για το πρόσωπο και όχι μόνο για την ιδιότητά του ως αθλητή. Αυτό είναι η ολιστική προσέγγιση, το holistic fitness και θα πρέπει να είναι η μόνη προσέγγιση. Εάν ανακεφαλαιώσουμε τους παράγοντες που αποτελούν θεματολογία της ολιστικής καταλήγουμε στα εξής (BlevIns Seth, 16-1-2015):
- Κτίσιμο εμπιστοσύνης
- Φροντίδα
- Επικοινωνία
- Σχέση
- Παρακίνηση
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν ολιστικά τους αθλητές;
Ο ύπνος: Η προπόνηση δεν αφορά μόνον την εξάσκηση και την προετοιμασία – εκτείνεται για παράδειγμα και στο εάν κοιμάται κάποιος επαρκώς. Οι Ολυμπιονίκες για παράδειγμα κοιμούνται κατά μέσο όρο 8 ώρες κάθε βράδυ, με το holistic fitness θέτουν ως στόχο να κοιμούνται το ίδιο χρονικό διάστημα κάθε μέρα. Επιπλέον, ο 30λεπτος ύπνος το μεσημέρι συστήνεται για να αναπληρώνονται τα επίπεδα ενέργειας.
Η υγιεινή διατροφή: Είναι το άλφα και το ωμέγα στη ολιστική προσέγγιση. Όχι μόνον τι τρώει κάποιος αλλά και πότε το τρώει. Ένας διατροφολόγος μπορεί να δημιουργήσει ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε αθλητή ή αθλούμενου.
Η γιόγκα, το πιλάτες ή το Tai Chi: Οι αθλητές μπορούν να πάρουν όλα τα σωματικά και ψυχικά οφέλη που προσφέρουν αυτοί οι μέθοδοι εκγύμνασης, συμπληρώνοντας έτσι την προπόνησή τους. Είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να δουλέψουν τον φυσικό τους συντονισμό, να βελτιώσουν την ισορροπία και τη δύναμη του πυρήνα τους αλλά και να ηρεμήσουν την ένταση και το στρες.
Η διανοητική προετοιμασία: Εκτός από τη σωματική άσκηση, οι αθλητές πρέπει να προετοιμάζονται ψυχολογικά για τους αγώνες. Τι είναι αυτό που μπορεί να παρακινήσει θετικά έναν αθλητή προτού πάρει μέρος σε έναν αγώνα; Π.χ. η ανάγνωση ενός βιβλίου που μπορεί να τον εμπνεύσει, μια δραστηριότητα εκτός αθλητικών χώρων που θα τον ξεκουράσει και θα τον ηρεμήσει. Οι επιτυχημένοι αθλητές δημιουργούν και επιμένουν σε μια σωματική και ψυχική ρουτίνα προετοιμασίας που τους διατηρεί ήρεμους πριν από κάθε αγώνα.
Η ενσυνειδητότητα (mindfullness): Για παράδειγμα ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει τους αθλητές να πετύχουν ισορροπία στη ζωή τους. Όταν οι άνθρωποι έχουν ισορροπία είναι πιο πιθανό να νιώθουν καλά και να ακολουθούν υγιεινές ρουτίνες. Η ισορροπία προσφέρει εκπληκτικά οφέλη για την υγεία (όπως μείωση του στρες και της έντασης).
Το δίκτυο υποστήριξης: Η οικογένεια, οι φίλοι και οι συναθλητές ή οι συμπαίκτες μπορούν να ενισχύσουν το κίνητρο, όταν η προπόνηση έχει πιάσει πλατό. Σύμφωνα με έρευνες όσο πιο μεγάλο είναι το υποστηρικτικό δίκτυο ενός αθλητή τόσο πιο σίγουρος είναι για το αποτέλεσμα.
Η σωστή αναπνοή: Η σωστή τεχνική αναπνοής έχει αποδειχθεί ότι βοηθά τους αθλητές σε πολλά επίπεδα: βοηθά στην αύξηση της χωρητικότητας των πνευμόνων και στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αέρα κάτι που προσφέρει περισσότερη ενέργεια αλλά και χαλάρωση και συμβάλλει στον καλύτερο ύπνο.
Το πάθος και η αφοσίωση: Κάθε άθλημα είναι μια δραστηριότητα που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, αφοσίωση και αυτοπειθαρχία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός holistic fitness προγράμματος.
Τι περιλαμβάνει γενικά ένα holistic fitness πρόγραμμα;
Αν το χωρίσουμε σε τμήματα μπορούμε να πούμε ότι για:
- Το σώμα χρειαζόμαστε αερόβια, μυική ενδυνάμωση, ευλιγισία και ύπνο.
- Την ψυχική μας υγεία διασκέδαση με θετικούς ανθρώπους, ομαδικές αποδράσεις στη φύση, διαχείριση στρες, τεχνικές αναπνοής, μαθήματα ευεξίας και αυτογνωσίας, μασάζ, επικοινωνία με νέους ανθρώπους.
- Τη διατροφή την υιοθέτηση του μεσογειακού μοντέλου διατροφής, χωρίς επεξεργασμένες τροφές, με ελάχιστο κόκκινο κρέας και αρκετή φυτική πρωτείνη από τα λαχανικά, αρκετά φρούτα, σπόρους, ελαιόλαδο κλπ.
- Την «εκγύμναση» του νου η διαρκής μάθηση, η εκπαίδευση του μυαλού με τη νοερή εξάσκηση που ενισχύει τα κίνητρα του αθλητή, αυξάνει την αυτοπεποίθηση, μειώνει το στρες, λειτουργεί ως mindfull τεχνική για αυξημένη συγκέντρωση στο παρόν και το «τώρα» ενώ τελειοποιεί τις τεχνικές αθλητικές του ικανότητες, η ενασχόληση με διάφορους τρόπους ψυχαγωγίας όπως το σινεμά, το θέατρο ή την ανάγνωση βιβλίων κλπ, όλα αυτά συμβάλλουν σε μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
To holistic fitness αφορά μόνον αθλητές και αθλούμενους;
Όχι, αφορά γυναίκες και άντρες, παιδιά και ηλικιωμένους που θέλουν να έχουν ευεξία και καλή φυσική κατάσταση μέσω της ποικιλίας της άσκησης, της σωστής διατροφής και των μεθόδων που αποφορτίζουν από το στρες και προσφέρουν μια ολοκληρωμένη ευτυχισμένη ζωή, σε σώμα, ψυχή και μυαλό.
Για να μαθαίνεις νέα σχετικά με το holistic fitness: