Η δημοσιογράφος Φίλια Μητρομάρα έζησε την εμπειρία σε ένα Δείπνο στο Σκοτάδι.
Το «Δείπνο στο Σκοτάδι» που συνδιοργάνωσε η Novartis Hellas μαζί με την Αστική Μη Κυβερνητική Οργάνωση Με Άλλα Μάτια, δεν ήταν απλώς μια εξαιρετική πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης για άτομα με οπτικές διαταραχές, ήταν μια αποκάλυψη: αντιλήφθηκα όλες τις προκλήσεις και τις ιδιαιτερότητες που περιλαμβάνει η καθημερινότητα των τυφλών. Αλλά και κάτι ακόμη: ήταν η απόλυτη εμπειρία ενσυναίσθησης, η οποία μόνον καλύτερη ως άνθρωπο μπορεί να με κάνει.
Κλείνοντας η πόρτα πίσω μου και κρατώντας έναν από τους συνδαιτημόνες μου από τους ώμους προσπάθησα μέσα στο πηχτό και απόλυτο σκοτάδι να βρω τη θέση μου στο τραπέζι. Ψηλαφώντας. Αγγίζοντας τα πράγματα και μαντεύοντας ότι πιάνω την καρέκλα. Αφήνοντας την αφή αλλά και τον εκπαιδευμένο σερβιτόρο να με καθοδηγήσει. Στην αρχή ήταν φόβος. Η εμπειρία ήταν τρομακτική αλλά και καταπληκτική. Πως να βρω τη θέση μου στο τραπέζι, πώς να φάω το φαγητό μου ψηλαφίζοντας το πιάτο ή ψάχνοντας να βρω τα μαχαιροπίρουνα, πώς να βάλω λίγο νερό στο ποτήρι μου χωρίς να γίνω μούσκεμα. Η προσαρμογή ήρθε πολύ αργότερα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του δείπνου προσπαθούσα να ανακαλύψω τα σχήματα, τις γεύσεις μέσω της αφής και της όσφρησης, να καταλάβω ποιοι κάθονται δίπλα μου μέσω της ακοής, να ψάξω το μπουκάλι με το νερό ή το ψωμί «στα αριστερά σας» όπως μου υποδείκνυε η σερβιτόρα μας, η Αναστασία, δικηγόρος και εθελόντρια στην ΑΜΚΕ Με Άλλα Μάτια.
Μεταξύ των σερβιτόρων, ήταν και μερικοί τυφλοί. Όλοι τους φορούν μια φωτεινή καρδιά. Αυτά τα φωτεινά σημάδια ήταν τα μοναδικά που διαφαίνονταν πολύ αχνά στο χώρο. Τίποτα άλλο.
Εστιάζοντας στις άλλες αισθήσεις
Επειδή η όραση ως αίσθηση απουσιάζει, εστίαζα στις άλλες αισθήσεις, ένιωθα πώς μπορούσα να φανταστώ πως είναι ο άνθρωπος που μας σερβίρει ή να μαντέψω τι ακριβώς βρίσκεται στο πιάτο μου, είτε μυρίζοντάς το είτε πιάνοντάς το με τα χέρια. Στις μαντεψιές έπεσα μέσα. Και στο πως ήταν η Αναστασία και στο τί μας σερβίρισαν. Ειλικρινά όμως δεν ξέρω πως θα μπορούσα να διαχειριστώ μια καθημερινότητα χωρίς φως, μέσα στο σκοτάδι, ειδικά σε μια χώρα που δεν φαίνεται ότι συμμερίζεται τις αυξημένες ανάγκες αυτών των ανθρώπων που χρειάζονται υποστήριξη και βοήθεια στην καθημερινότητά τους.
Σεβασμός και άγνοια
Στο τραπέζι μας κάθονταν και η Δήμητρα. Μένει Καλλιθέα, κοντά στον οίκο Τυφλών, όπου φανάρια για τους τυφλούς έχει μόνον εκεί. Ένα. Και μοναδικό. Και διαπιστώνεις με απογοήτευση ότι στον 21ο αιώνα η έλλειψη υποδομών και, κυρίως, η έλλειψη σεβασμού στις ανάγκες των άλλων πρωτοστατούν. Τα προβλήματα για παράδειγμα στην κυκλοφορία και μετακίνηση συνεπάγονται προβλήματα στην κοινωνική ενσωμάτωση (δικαίωμα στη μόρφωση, στην εργασία, στην ψυχαγωγία). Η έλλειψη σεβασμού συνεπάγεται άγνοια. Και καθόλου ενσυναίσθηση. Οι άνθρωποι που ζουν στο σκοτάδι είναι άνθρωποι που θέλουν ό,τι θέλουμε όλοι μας, να εξερευνούν νέα μέρη, να πηγαίνουν σε συναυλίες, να δοκιμάζουν νέα εστιατόρια, να επιδοθούν σε αθλήματα. Και αυτό το αγνοούμε, όλοι μας.
Δειπνώντας στο απόλυτο παχύ, πυκνό και υποβλητικό σκοτάδι κατάλαβα ότι αυτή η ξαφνική προσομοίωση τυφλότητας μου άλλαξε τα δεδομένα για τη ζωή. Τίποτα δεν είναι όπως τα “βλέπουμε”. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Και σκέφτομαι πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η ζωή για έναν άνθρωπο, που περνά τη συγκεκριμένη δοκιμασία κάθε μέρα.
“Σκεφτείτε ότι οι τυφλοί δεν μπορούν να δουν την ημερομηνία λήξης των προϊόντων που αγοράζουν, δεν ξέρουν αν αυτό που έχουν στο ψυγείο τους είναι ληγμένο ή όχι, δεν μπορούν να διαβάσουν τα συστατικά μιας ετικέτας…” αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Βαγγέλης Αυγουλάς, δικηγόρος, τυφλός, πρόεδρος της ΑΜΚΕ.
Το σκέφτομαι. Και ανατριχιάζω. Όχι για αυτό το τόσο «απλό» καθημερινό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι χωρίς όραση αλλά για το πόσο «τυφλοί» είμαστε εμείς που δεν κάνουμε κάτι για αυτό το πρόβλημα και εξακολουθούμε να ζούμε μέσα στο… απόλυτο σκοτάδι.
Τι είναι το Δείπνο στο Σκοτάδι
Tο Δείπνο στο Σκοτάδι αποτελεί μία μοναδική βιωματική εμπειρία που μένει πραγματικά αξέχαστη. Ξυπνά κι οξύνει τις υπόλοιπες αισθήσεις, πλην της οράσεως, ενώ βοηθά επίσης τον κόσμο να ευαισθητοποιηθεί και να κατανοήσει καλύτερα την κατάσταση και την καθημερινότητα μιας μεγάλης ομάδας συνανθρώπων μας. Οι σερβιτόροι που καθοδηγούν και σερβίρουν τους καλεσμένους, είναι ειδικά εκπαιδευμένοι τυφλοί και βλέποντες εθελοντές, στα πρότυπα των Ευρωπαϊκών προτύπων Dinner in The Dark. Οι παρευρισκόμενοι, καλούνται να δειπνήσουν στο απόλυτο σκοτάδι, χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες αισθήσεις τους, όπως η αφή και η όσφρηση, λαμβανομένων εκ των προτέρων όλων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας βάσει ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Μέχρι σήμερα, τη διοργάνωση έχουν απολαύσει πάνω από 2.800 άτομα ανά την Ελλάδα!
Μάθε περισσότερα στο κανάλι του meallamatia.gr.
Σχετικά με την ΑΜΚΕ «Με άλλα Μάτια»
Η ΑΜΚΕ «Με άλλα Μάτια» ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2018 με σκοπό μεταξύ άλλων την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής μέριμνας και συμβουλευτικής υποστήριξης σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και στις οικογένειες αυτών, την προώθηση της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, την υλοποίηση εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών και διαπολιτισμικών προγραμμάτων, τις συνεργασίες με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, τη λειτουργία της διαδικτυακής πύλης κοινωνικής ενημέρωσης www.meallamatia.gr, την ανάπτυξη του εθελοντισμού, την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη ή επανένταξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, την παρέμβαση στην κοινότητα για την εξοικείωση με την αναπηρία, τη διοργάνωση της πρωτοποριακής βιωματικής δράσης «Δείπνο στο Σκοτάδι» σε όλη την Ελλάδα, τη διεξαγωγή ημερίδων και άλλα.
Περισσότερα για τις θεσμικές συνεργασίες της ΑΜΚΕ Με Άλλα Μάτια, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υλοποιεί, μπορείτε να δείτε στο http://meallamatia.services/