Ο Αλέξανδρος Νικολόπουλος, πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες της Βαρκελώνης το 1992 στο Μοντέρνο Πένταθλο, ένα άθλημα που ο ίδιος ο Κουμπερτέν πίστευε και εδραίωσε στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό για τη δεκαετία του 90 ήταν πράγματι «άπιαστο» όνειρο των αθλητών για τα ελληνικά δεδομένα. Η ενασχόληση του με το ιδιαίτερο αυτό άθλημα ξεκίνησε το 1986 με διστακτικά βήματα, αφού ήδη η κολύμβηση του πρόσφερε τότε σημαντικές επιτυχίες σε πανελλήνιο επίπεδο. Δυο χρόνια μετά η απόφασή του να ασχοληθεί ολοκληρωτικά με το Μοντέρνο Πένταθλο, με τις εναλλαγές των αθλημάτων που προσφέρει και το κίνητρο της ενασχόλησης του μ’ ένα άθλημα όχι ιδιαίτερα γνωστό στην Ελλάδα, ήταν κάτι που δεν θα μετάνιωνε ποτέ. Από τότε έχουν περάσει περίπου 25 περίπου χρόνια και ο Αλέξανδρος Νικολόπουλος σήμερα είναι καθηγητής στα ΤΕΕΦΑ, κατέχει διδακτορικό τίτλο, ενώ είναι προπονητής της αγωνιστικής ομάδας του Αθλητικού Ναυτικού ΟμίλουΑργυρούπολης (ο οποίος έχει μία από τις πιο επιτυχημένες ομάδες κολύμβησης τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα). Προπονεί επίσης δύο σπουδαίους αθλητές στην κολύμβηση, τον Παναγιώτη Σαμιλίδη και τον Ανδρέα Βαζέο, που θα συμμετάσχουν στους ολυμπιακούς αγώνες στο Ρίο της Βραζιλίας το 2016. Αποκάλυψε στη Φίλια Μητρομάρα και στο wefit.gr τα μυστικά της κολύμβησης.
Αλέξανδρε πόσο δύσκολο είναι να προπονεί κάποιους αθλητές ολυμπιακής κλάσης; Η πολιτεία βοηθά και πόσο;
Δυστυχώς , λόγω της οικονομικής κρίσης δεν μπoρούμε να αναπτυχτούμε όπως θα έπρεπε. Γενικά δεν υπάρχει – ούτε ποτέ υπήρχε – η οργανωμένη κατάσταση εδώ για να προπονηθεί κάποιος αθλητής όπως οι αθλητές στο εξωτερικό. Αυτό βέβαια ισχύει στο αν κάποιος θέλει να κάνει πρωταθλητισμό κι όχι να ασχοληθεί απλώς με τον αθλητισμό. Δεν παρέχονται σημαντικά πράγματα ή διευκολύνσεις. Αν ένας μαθητής θέλει να είναι και αθλητής δεν του παρέχονται οι υποδομές να στηρίξουν κάτι τέτοιο. Το ίδιο συμβαίνει και με τις σπουδές, όταν ένας σπουδαστής ασχολείται παράλληλα με την άθληση, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες, ούτε η οικονομική βοήθεια από τον κρατικό φορέα για να μπορέσει να ανταπεξέλθει. Ακόμη και ο ιδιωτικός φορέας λόγω της φορολογίας χορηγεί ένα μικρό ποσοστό αθλητών. Και τέλος, οι δομές των ομοσπονδιών είναι τέτοιες που επίσης δεν μπορούν να υποστηρίξουν τους αθλητές. Επομένως, παραμένουμε στο ιδανικό ζευγάρι προπονητή- αθλητή οι οποίοι από μόνοι τους βρίσκουν λύσεις για να κάνουν και το καλύτερο που μπορούν σύμφωνα με τις υπάρχουσες συνθήκες.
Τι προσόντα χρειάζεται ένας αθλητής για να γίνει κορυφαίος; Είναι θέμα ταλέντου ή κυρίως εκπαίδευσης;
Είναι και τα δύο. Ταλέντο δεν ενοούμε μόνο τη σωματοδομή αλλά και τον τρόπο σκέψης και τον χαρακτήρα του. Γενικά ένας αθλητής καλό είναι να διαθέτει τα σωματικά προσόντα που χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στο άθλημα αλλά είναι επίσης σημαντικό να έχει φτιάξει και χαρακτήρα που να μπορεί να υπερνικά τα εμπόδια και τις δυσκολίες στις συνθήκες προπόνησης. Αυτό που κάνει τη διαφορά από έναν αθλητή και έναν καλό αθλητή είναι το μυαλό του και πως αυτό το χρησιμοποιεί στο άθλημά του με τον καλύτερο τρόπο.
Ο χαρακτήρας δηλαδή μπορεί να τον βοηθήσει σε έναν αγώνα;
Ναι, θεωρώ ότι πάνω στον αγώνα παίζει σπουδαίο ρόλο ο χαρακτήρας. Στον αγώνα υπάρχουν αθλητές που μεταμορφώνονται σε αθλητές αγώνων και κάνουν το παραπάνω, και υπάρχουν πολλοί καλοί που αποδίδουν στην προπόνηση αλλά δεν αποδίδουν στην διάρκεια του αγώνα.
Και για να γίνει κάποιος προπονητής;
Να το αγαπάει πολύ και να εξειδικεύεται και να εκπαιδεύεται, να μη μένει στάσιμος. Δυστυχώς οι προπονητές κολύμβησης στην Ελλάδα δεν είναι καλά αμοιβόμενοι και οι περισσότεροι το κάνουν ως δεύτερη απασχόληση. Έτσι λοιπόν οι περισσότεροι δεν το αντιμετωπίζουν με θέρμη όλο αυτό. Επίσης δεν διαθέτουν την ειδική ομάδα στήριξης όπως στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα ένας προπονητής είναι και ψυχολόγος, και φυσικοθεραπευτής και γιατρός! Τα κάνει σχεδόν όλα!
Πως κινητοποιείς τους αθλητές να αποδώσουν το καλύτερο ή να ξεπεράσουν τα όριά τους;
Αυτό είναι ένα μεγάλο κομμάτι στο θέμα της προπόνησης. «Χτίζεται» μεταξύ προπονητή και αθλητών από τη σχέση που έχουν μεταξύ τους. Προσπαθούμε τις δύσκολες στιγμές όταν ο αθλητής κουράζεται να βρίσκουμε διάφορα ψυχολογικά τρικ για να τον βοηθήσουμε να ξεπεράσει τον εαυτό του. Αυτό το μαθαίνει από μικρή ηλικία. Το πιο απλό είναι να του δώσεις στην προπόνηση να κάνει κάτι που του φαντάζει πολύ δύσκολο. Όταν τα καταφέρει θα έχει «χτίσει» κάτι στον χαρακτήρα του, θα έχει τονώσει την αυτοεκτιμησή του, θα έχει μάθει πώς αντιδρά στην πίεση ή την ένταση κ.λπ.
Τι σε συγκινεί στο υγρό στοιχείο;
Ότι υπάρχει ένας συναγωνισμός που δεν μπορείς να τον βρεις σε κανένα άλλο άθλημα, παίζει ρόλο το γεγονός ότι γυμνάζεσαι στο νερό. Είσαι μέσα σε ένα στοιχείο που δεν το βρίσκεις στην καθημερινότητά σου. Το να κινείσαι μέσα σε αυτό εκφράζει από μόνο του ένα δυνατό συναίσθημα. Σκέψου ότι το κολύμπι είναι το νο1 σε εισητήρια στην Ολυμπιάδα και έχει την περισσότερη αναγνωρισιμότητα και μαζικότητα. Δεν υπάρχει πιο μαζικό άθλημα.
Ποιες είναι οι βασικές προπονητικές σου συμβουλές για όσους ξεκινούν πισίνα με στόχο τη γράμμωση;
Νομίζω ότι το θέμα «γράμμωση» πρέπει να το ξεχάσουμε και να ρίξουμε το βάρος μας στην καλή σωματική υγεία. Και το κολύμπι είναι το κατάλληλο άθλημα για να αποκτήσεις καλή φυσική κατάσταση. Η γράμμωση έχει να κάνει περισσότερο με τη διατροφή και λιγότερο με την άσκηση. Η διατροφή είναι ο βασικός πυλώνας για να έχεις σοβαρό αποτέλεσμα. Επίσης, αν κάποιος δεν γνωρίζει τις κολυμβητικές δεξιότητες χρειάζεται να απευθυνθεί σε έναν δάσκαλο ο οποίος θα του μάθει πώς να προωθείται μέσα στο νερό. Εφόσον κατακτήσει τα κολυμβητικά στυλ και ακολουθήσει συγκεκριμένη διατροφή τότε θα μπορέσει και να ολοκληρώσει τον στόχο του.
Για όσους θέλουν να απλώς να διατηρήσουν τη φυσική τους κατάσταση κάνοντας πισίνα τι θα πρέπει να κάνουν;
Πιστεύω ότι θα πρέπει να ασχολείται παράλληλα και με δύο ή τρεις δραστηριότητες μέσα στη εβδομάδα με κάτι άλλο όπως τρέξιμο, ποδήλατο, βάρη και άλλες 2 – 3 φορές κολύμπι, αν είναι καλός κολυμβητής. Αν είναι σχετικά αρχάριος καλό είναι τρεις φορές την εβδομάδα να επισκέπτεται την πισίνα και να κάνει προπόνηση για μία με μιάμιση ώρα προπόνηση, συνεχόμενα ή διαλειμματικά. Θα πρέπει να έχει κατακτήσει δύο κολυμβητικά στυλ τουλάχιστον και να τα εναλλάσει για να έχει μία πλήρη εκγύμναση σε όλο το σώμα. Έτσι κι αλλιώς το κολύμπι γυμνάζει όλο το σώμα, αρκεί να ξέρει κάποιος τα στυλ κολύμβησης για να γυμνάζει το σώμα του από διαφορετικές γωνίες κάθε φορά. Όσοι έχουν πρόβλημα με τις αρθρώσεις η κολύμβηση δεν είναι κρουστικό σπορ όπως το τρέξιμο– βοηθάει σε μυοσκελετικά, προσφέρει ευχάριστη αίσθηση και το περιβάλλον στο οποίο γυμνάζεται του χαρίζει ηρεμία. Η κολύμβηση είναι το μοναδικό άθλημα που γυμνάζει ολόκληρο το σώμα με ομοιόμορφο τρόπο. Οι κολυμβητές έχουν αναπτυγμένη τη νευρομυική τους συναρμογή και μπορούν να ανταπεξέλθουν και να εκτελέσουν οποιοδήποτε ερέθισμα εντός και εκτός πισίνας.
Κι αν κάποιος έχει στόχο να κάψει πολλές θερμίδες;
Οι θερμίδες έχουν να κάνουν με την ένταση. Τα προγράμματα πια έχουν υψηλότερη ένταση και λιγότερη διάρκεια. Έτσι ενεργοποιείται ο μεταβολισμός και καίει και μετά την προπόνηση. Αλλά αυτό συμβαίνει σε κάποιον που είναι προπονημένος, κι όχι σε κάποιον που είναι απαίδευτος. Τα προβλήματα ξεκινούν από το σημείο που ο κάθε αρχάριος θέλει να κάνει ό,τι δεν έκανε σε όλη του τη ζωή. Δεν ξεκινά σταδιακά και με υπομονή. Δυστυχώς γι’ αυτό δεν υπάρχει και καλή πληροφόρηση. Επομένως όταν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με την κολύμβηση καλό είναι να απευθύνεται σε κάποιον γυμναστή που κατέχει εξειδικευμένη γνώση κι όχι γενική.
Μερικά προπονητικά tips για τους αθλητές:
Κάνε πρόβα: Όταν ανέβεις στο βατήρα, έτοιμος-η για την κούρσα σας, φρόντισε από πριν να την έχεις κολυμπήσει πρώτα με το μυαλό σου. Να έχεις κάνει πρόβα δηλαδή.
Μείνε συγκεντρωμένος: Για τα αγωνίσματα ταχυτήτων φρόντισε να είσαι αρκετά συγκεντρωμένος σε λεπτομέρειες όπως το πώς να έχεις μια γρήγορη αντίδραση στη εκκίνηση, η έξοδός σου από το νερό να είναι γρήγορη και να έχεις γρήγορη στροφή, ο τερματισμός σου να είναι δυναμικός. Στο αγώνισμα των 400 μ. μικτής ατομικής μια καλή πρόταση είναι να είσαι συγκεντρωμένος ώστε να κολυμπάς το δεύτερο πενηντάρι του κάθε στυλ (εκτός της πεταλούδας) γρηγορότερα από το πρώτο.
Αύξανε σταδιακά: Για τα αγωνίσματα ημι-αποστάσεων και αποστάσεων καλό είναι να έχεις στο μυαλό σου (αρκετοί προπονητές συμφωνούν με αυτό) την σταδιακή αύξηση της προσπάθειας και της ταχύτητας σου κατά τη διάρκεια της κούρσας.
Κολύμπα μόνος: Όπως και να έχεις σκεφτεί το πλάνο της κούρσας σου κολύμπα μόνος χωρίς να αποσπάται η προσοχή σου από τους κολυμβητές στις διπλανές διαδρομές.
Ποιο είναι το μότο σου;
Αν ονειρεύεσαι και το θες πολύ, οι πιθανότητες είναι να το πετύχεις.