Ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας θα λάβει χώρα την Κυριακή 8 Νοεμβρίου και φέτος ο ΣΕΓΑΣ αποφάσισε για πρώτη φορά να μη καλέσει αθλητές εγνωσμένης αθλητικής αξίας, επικεντρωμένος στη μαζική συμμετοχή των ερασιτεχνών αθλητών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, περισσότεροι από 16.000 δρομείς θα λάβουν μέρος στο φετιμνό αγώνισμα, αριθμός ρεκόρ για την ιστορική διαδρομή από την πόλη του Μαραθώνα στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο.
Ποιος είναι όμως ο Μαραθώνιος και ποιές οι ιστορικές του ρίζες;
Ένας αγώνας μεγάλων αποστάσεων (πάνω από 5 χιλιόμετρα και μέχρι τα 42,2, βάσει της ορολογίας των αγωνισμάτων στίβου) με τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, είναι ο Μαραθώνιος. Με την επίσημη καταγραφή της συνολικής του απόστασης να φτάνει στα 42.195 χιλιόμετρα (26 μίλια και 385 γιάρδες), αποτελεί αγώνισμα δρόμου και πραγματοποιείται για να τιμήσει τη μνήμη του Έλληνα στρατιώτη Φειδιππίδη, που το 490 π.Χ. διέσχισε την απόσταση Μαραθώνας-Αθήνα, τρέχοντας και χωρίς να σταματήσει, για να μεταφέρει το μήνυμα της νίκης των Ελλήνων επί των Περσών! Αυτά, όμως, είναι λίγο-πολύ γνωστά… Η εκδοχή του ιστορικού Ηρόδοτου που αναφέρει πως στην πραγματικότητα ο Φειδιππίδης έτρεξε από την Αθήνα στη Σπάρτη (και στη συνέχεια γύρισε πίσω), σε μια διαδρομή 240 χιλιομέτρων, για να ζητήσει βοήθεια από τους Σπαρτιάτες, δεν έχει επιβεβαιωθεί!
Ο Μαραθώνιος αποτέλεσε ένα από τα αγωνίσματα των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, ωστόσο η απόσταση δεν είχε σταθεροποιηθεί μέχρι το 1921. Περισσότερες από 500 εκδόσεις του αγωνίσματος πραγματοποιούνται σε διάφορα μέρη του κόσμου μέσα στον χρόνο, τη σημερινή εποχή, με την πλειοψηφία των συμμετεχόντων να είναι ερασιτέχνες αθλητές.
Η έμπνευση
Όταν ξεκίνησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896, οι διοργανωτές αναζητούσαν για ένα σπουδαίο και δημοφιλές event, το οποίο θα έφερνε στις μνήμες τη δόξα της Αρχαίας Ελλάδας. Η ιδέα του Μαραθωνίου ανήκε στον Γάλλο φιλόλογο Μισέλ Μπρελ και υποστηρίχθηκε ένθερμα από τον ιδρυτή των μοντέρνων Ολυμπιακών Αγώνων, Πιερ ντε Κουμπερτέν, αλλά και από τους ίδιους τους Έλληνες. Το νερό είχε μπει στο αυλάκι…
Ο πρώτος Ολυμπιονίκης Μαραθωνίου Σπύρος Λούης
Τον Μάρτιο του 1896 πραγματοποιήθηκε ένας δοκιμαστικός αγώνας, τον οποίο κέρδισε ο Χαρίλαος Βασιλάκος, με επίδοση 3 ώρες και 18 λεπτά, ενώ ο μετέπειτα νικητής του αγωνίσματος, κατά τη διάρκεια των Αγώνων, Σπύρος Λούης (νερουλάς στο επάγγελμα!) είχε βγει τρίτος. Στη διάρκεια των Αγώνων ήταν πιο αποτελεσματικός και με χρόνο 2 ώρες, 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα, έγινε ο πρώτος θριαμβευτής στην ιστορία του αγωνίσματος! Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το 2004, ο Μαραθώνιος εξελίχθηκε στην παραδοσιακή του διαδρομή, από τον Μαραθώνιο στην Αθήνα, με τερματισμό στο Παναθηναϊκό (Καλλιμάρμαρο) Στάδιο. Νικητής ήταν ο Ιταλός Στέφανο Μπαλντίνι με χρόνο 2 ώρες, 10 λεπτά και 55 δευτερόλεπτα, που αποτέλεσε ρεκόρ για τη συγκεκριμένη διαδρομή, μέχρι και τη διοργάνωση του 2014 (που πραγματοποιείται εκτός Ολυμπιακών Αγώνων). Εκεί, ο Κενυάτης Φέλιξ Κάντι έριξε τον χρόνο σε 2 ώρες, 10 λεπτά και 37 δευτερόλεπτα.
Η είσοδος των γυναικών
Οι γυναίκες μπήκαν στο… κόλπο το 1984, καθώς στους Ολυμπιακούς Αγώνες της χρονιάς εκείνης, στο Λος Άντζελες, παρουσιάστηκε ο γυναικείος Μαραθώνιος, με νικήτρια την Αμερικανίδα Τζοάν Μπενουά, που κατέγραψε χρόνο 2 ωρών, 24 λεπτών και 52 δευτερολέπτων.
Οι διακυμάνσεις της απόστασης
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, η απόσταση του αγωνίσματος του Μαραθωνίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν καθορίστηκε από την πρώτη στιγμή. Μπορεί να “έπαιζε” γύρω στα 40 χιλιόμετρα, ωστόσο κάθε φορά άλλαζε, ανάλογα με τον τόπο διεξαγωγής της διοργάνωσης. Το 1907 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε πως η απόσταση στους Αγώνες του Λονδίνου, ένα χρόνο αργότερα (1908) θα ήταν 40 χιλιόμετρα ή 25 μίλια. Οι διοργανωτές πρόσθεσαν 1,5 χιλιόμετρο περίπου, καθώς άλλαξαν την τελική είσοδο των αθλητών, ενώ η σημερινή απόσταση των 42.195 χιλιομέτρων καθορίστηκε από την IAAF το 1921.
Ας δούμε πως διαμορφώθηκαν οι αποστάσεις του Ολυμπιακού Μαραθωνίου
Χρονιά Απόσταση (σε χιλιόμετρα)
1896 40
1900 40,26
1904 40
1906 41,86
1908 42.195
1912 40,2
1920 42,75
1924- 42,195
Τις επόμενες ημέρες και μέχρι την ημέρα διεξαγωγής του μεγάλου αθλητικού και κοινωνικού γεγονότος για την πόλη της Αθήνας, το αφιέρωμα θα συνεχιστεί με τους Ρέκορντμεν και τις Ποικίλες Εκδόσεις του Μαραθωνίου ανά τον κόσμο.