Ο Γιώργος Βαβέτσης είναι, ίσως από τους μοναδικούς στην Ελλάδα, κλινικός εργοφυσιολόγος ο οποίος αξιολογεί άτομα εργαστηριακά που δείχνουν να έχουν μειωμένη ικανότητα άσκησης λόγω χρόνιων νοσημάτων ή μετα-τραυματικών καταστάσεων, με απώτερο σκοπό την ασφαλή επανένταξή τους σε επαρκείς κοινωνικές δραστηριότητες. Ως προπονησιολόγος εκπονεί προγράμματα ανάπτυξης Φυσικών Ικανοτήτων όχι μόνο σε επαγγελματίες αθλητές αλλά και σε απλούς ασκούμενους, ενώ η επανένταξη των αθλητών στην ενεργό δράση μετά από αποκατάσταση και αναλγησία συνδυάζει διαφορετικές πτυχές των πολυεπίπεδων σπουδών του (Διδακτορικές (PhD) και Μετα-διδακτορικές σπουδές (Post-Doc) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κλινική Εργοφυσιολογία – Βιοχημεία της Άσκησης. Μεταπτυχιακές σπουδές (MSc) στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Τμήμα Στατιστικής. Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ Αθηνών με ειδικότητα Πετοσφαίριση. Φυσιοθεραπευτής).
Ως εργοφυσιολόγος έχει συνεργαστεί με την Ομάδα Basket –UNICS Kazan (Ρωσία), με τις Εθνικές Ομάδες Volleyball (Ανδρών & Γυναικών), με τις Εθνικές Ομάδες Γυναικών Beach Volleyball. Έχει συνεργαστεί με αθλητές υψηλού επιπέδου σε Ποδόσφαιρο, Μπάσκετ, Βόλεϊ, Χάντμπολ, Στίβο, Πολεμικές Τέχνες, Μηχανοκίνητο Αθλητισμό κλπ ενώ είναι εργοφυσιολόγος στη Γυναικεία Ομάδα Volleyball της ΑΕΚ. Είναι ιδιοκτήτης και Επιστημονικός Σύμβουλος του πρότυπου κέντρου Αθλητικής Απόδοσης & Ευεξίας BIOFIT. Μίλησε στη Φίλια Μητρομάρα και στο wefit.gr και εξηγεί πώς μπορούμε να μετρήσουμε τη φυσική μας κατάσταση, κατά πόσο τα γονίδιά μας την επηρεάζουν και ότι η άσκηση δεν έχει μυστικά.
Δραστηριοποιούμαι στον χώρο της Προπονητικής από το 1990. Κάθε Ομάδα ή άθλημα, κάθε αθλητής ή αθλήτρια είναι μοναδικά. Πάντα υπάρχουν όμορφες στιγμές και επιτυχίες, αλλά και αρκετές πίκρες και αποτυχίες. Ο κοινός παρονομαστής όμως είναι η συνεχής προσπάθεια για βελτίωση.
Η σημαντικότητα της προετοιμασίας των αθλητών, δίδεται με αναφορές από την Αρχαία Ελλάδα με τον Γυμναστή, τον Παιδοτρίβη και τον Αλείπτη, με σκοπό την μεγιστοποίηση της απόδοσης του αθλητή. Η σύγχρονη Προετοιμασία των Ομάδων σε πρώτη φάση στηρίζεται κάτω από την σκιά της «Ιατρικής Ομπρέλας». Ιατροί, εργοφυσιολόγοι, διαιτολόγοι, ψυχολόγοι βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία μεταξύ τους, αλλά και σε απόλυτη συνεργασία με τους προπονητές και γυμναστές για ένα ολοκληρωτικό σχεδιασμό των προγραμμάτων άσκησης. Ο ετήσιος προγραμματισμός, αν και αρκετές φορές έχει αποκλίσεις, δείχνει τη σοβαρότητα και πειθαρχεία της κάθε ομάδας. Ο περιορισμός σε επίπεδο προπονητικής κατεύθυνσης φανερώνει τον αρχικό σχεδιασμό αλλά και τους στόχους της ομάδας. Μια εξειδικευμένη λοιπόν επιστημονική ομάδα, εξασφαλίζει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων άσκησης.
Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η περίπτωση ενός αθλητή μου, ο οποίος μου ανακοίνωσε ότι θα παίξει στο υψηλότερο επίπεδο για το άθλημά του, χωρίς να έχει όμως τις απαραίτητες προδιαγραφές, και δεν τον πίστεψα. Δυστυχώς με διέψευσε και νιώθω πολύ τυχερός που τον είχα κάτω από τις οδηγίες μου. Σε υψηλό επίπεδο γνωρίζεις αρκετούς ανθρώπους, αλλά η συμμετοχή σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα και Ολυμπιακούς Αγώνες σε φέρνει σε επαφή με τους κορυφαίους στο είδος.
Mε γοητεύει η ενασχόληση μου με τα κορίτσια της Εθνικής Ομάδας Beach Volleyball Βίκυ Αρβανίτη και Μαρία Τσιαρτσιάνη, σε ένα άθλημα το οποίο δεν είναι ούτε ατομικό, αλλά ούτε και ομαδικό.
Η εκπαίδευση που κάνω για τα σώματα ασφαλείας είναι ίσως η πιο σκληρή και επίπονη προπόνηση που θα μπορούσε να δεχθεί ένας ανθρώπινος οργανισμός. Η προπονητική οδηγία είναι πολύ συγκεκριμένη και χρειάζεται «Δεκαθλητές» για να την πραγματοποιήσουν. Στο εξωτερικό η εκπαίδευση τους περνά από πολλά επίπεδα τα οποία περιλαμβάνουν ανάπτυξη των αθλητικών τους ικανοτήτων, αλλά και βελτίωση των τεχνικών δεξιοτήτων στις Μαχητικές Τέχνες, πάντα με συνεχιζόμενη επιμόρφωση. Στο Biofit υπάρχουν τέτοια τμήματα, των οποίων η εξειδίκευση στηρίζεται σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς του εξωτερικού. Τα πρωτόκολλα που εφαρμόζονται είναι επαρκώς μελετημένα και καθοδηγούμενα και δίδεται η δυνατότητα στον ασκούμενο να έχει προσαρμογές με πολύπλοκο χαρακτήρα. Η διαφοροποίηση των προπονητικών μεθόδων κάνει τα προγράμματα αυτά ξεχωριστά.
Μπορούμε να «μετρήσουμε» τη φυσική μας κατάσταση. Αυτό σίγουρα είναι και το ζητούμενο. Η υπηρεσία που παρέχεται στους χώρους άσκησης πρέπει να είναι μετρήσιμη. Η ευρωστία και ευεξία μας δίνει θεωρητική εικόνα, αλλά τελικά υπάρχουν αρκετοί οδοί για να παραλληλιστούν με «απλούς» αριθμούς. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι και δοκιμασίες για να μετρήσουμε και αξιολογήσουμε τις παραμέτρους και τα επίπεδα των φυσικών μας ικανοτήτων. Η επιλογή είναι καθαρά θέμα εκτίμησης του ειδικού. Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μιας δοκιμασίας επιτρέπει στους προπονητές να προσδιορίσουν τις παραμέτρους και τα σημεία στα οποία οι αθλητές χρειάζονται βελτίωση. Τα πρωτόκολλα των δοκιμασιών θα πρέπει να μας δίνουν σαφείς κατευθύνσεις σε εργαστηριακό χώρο (εργομετρικές δοκιμασίες), για να μπορούν να αναχθούν σε προπονητική διαδικασία με συνέπεια, αξιοπιστία και αντικειμενικότητα. Σαφώς και θα επιλέξουμε διαφορετικές δοκιμασίες για τον αρχάριο ασκούμενο ή τον ενδιάμεσο και τον προχωρημένο. Οι Εργομετρικοί έλεγχοι, οι βιοχημικές αναλύσεις, οι κλινικές αξιολογήσεις και οι γονιδιακές αναφορές είναι κάποια από τα εργαλεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.
Οι αξιολογήσεις μπορούν και πρέπει να γίνονται σε όλους. Υπάρχουν αρκετά πιστοποιημένα κέντρα στην Ελλάδα. Η συνεργασία μου με το ΙΑΣΩ General ως Επικεφαλής του Εργομετρικού Τμήματος, μου δίνει την δυνατότητα να μπορώ να πραγματοποιήσω εργαστηριακού χαρακτήρα μετρήσεις, αναλύοντας ταυτόχρονα και το προφίλ Μεταβολισμού του ασκούμενου. Οι Ακαδημίες Ποδοσφαίρου της Arsenal επίσης χρησιμοποιούν πρωτότυπο τρόπο αξιολόγησης και προπονητικής κατεύθυνσης με δοκιμασίες πεδίου, ενώ στο Biofit πραγματοποιούνται εξειδικευμένες μετρήσεις Ορθοσωμίας, Ανάλυσης Βάδισης και Γονιδιακών ελέγχων.
Αυτό το οποίο μου προξένησε την περιέργεια και ασχολήθηκα λεπτομερώς μετά το πρόσφατο ταξίδι μου στην Αμερική, ήταν προπόνηση πάνω σε Surf. Το ονομάζουν Surfset και είναι ένα καταπληκτικό πρόγραμμα. Συνδυάζει από προπόνηση ιδιοδεκτικότητας, μέχρι Cardio-Strength. Σε επίπεδο προσωπικής προπόνησης η χρήση ηλεκτρομυοδιεγερτών, λαμβάνει κυρίαρχη θέση.
Ο όρος μεταβολική προπόνηση έχει παρερμηνευθεί και πολλοί θεωρούν ότι η εναλλαγή των ασκήσεων με την ελάχιστη ξεκούραση και υψηλή ένταση δίνει αποτελέσματα. Τα μεταβολικά μονοπάτια που χρησιμοποιεί ο οργανισμός μας κατά την διάρκεια της άσκησης έχουν ως μεταβολικό επίκεντρο την γλυκόλυση και τον Κύκλο του Krebs. Ο μεταβολισμός κατά την άσκηση υποτάσσεται στην ανάγκη αυξημένης παροχής ενέργειας στους μύες μέσω των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών. Η χρόνια άσκηση επίσης μεταβάλει το Μεταβολικό Προφίλ, τόσο σε κατάσταση ηρεμίας, όσο και άσκησης. Ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να διασπά και να ανασυνθέτει περίπου 40 κιλά Τριφοσφωρικής Αδενοσίνης (ATP) την ημέρα, σε αντίθεση με έναν αθλητή ο οποίος μπορεί να ξεπεράσει τα 80. Διαφορετικές λοιπόν είναι οι αναλογίες των «καυσίμων» όσο αφορά το ποσοστό έντασης της άσκησης, αλλά και διαφορετική η μεταβολή του κατά την χρονική διάρκεια αυτής. Οι ορμονικές αποκρίσεις όμως (επινεφρίνη, νορεπινεφρίνη, κορτιζόλη, γλουκόζη, ινσουλίνη κλπ) κατά τη διάρκεια της άσκησης, είναι κάτι το οποίο μόνο ένας έμπειρος εκπαιδευτής μπορεί να χαλιναγωγήσει. Ένα καλοσχεδιασμένο πρόγραμμα, το οποίο θα λάβει σοβαρά υπόψη του όλες αυτές τις αναλογίες (ένταση, διάλειμμα, χρόνος άσκησης, φύλο και ηλικία) θα οδηγήσει σε εκπληκτικό αποτέλεσμα τον ασκούμενο, διαφορετικά η εξάντληση του οργανισμού είναι κάτι που πρέπει να αναμένουμε.
Τα επίσημα ποσοστά από την IHRSA δεν μας κολακεύουν, αλλά η τάση δείχνει ότι το έχουμε πάρει πολύ ζεστά ως λαός τα τελευταία χρόνια. Βλέπω πολύ κόσμο να τρέχει στους δρόμους και τα πάρκα, να χρησιμοποιεί το ποδήλατο για τη μεταφορά του στην εργασία, αλλά και να προσπαθεί να απεξαρτοποιηθεί από τη ζωή μέσα στο «κουτί» (σπίτι, αυτοκίνητο, ασανσέρ, δουλειά και επιστροφή).
Θα ήθελα να δω παραλίες με γυμναστήρια και όχι μόνο ξαπλώστρες και Mojito’s. Είναι ιδανικός ο τόπος μας για τέτοια δραστηριοποίηση και ίσως είναι μια πρόκληση των επιχειρηματιών να δημιουργήσουν τέτοιες κατασκευές. Έχουμε βουνά, παραλίες και κλιματολογικές συνθήκες που ζηλεύουν όλοι. Έχουμε αποκτήσει τεχνογνωσία, αλλά και το δαιμόνιο του Έλληνα να αυτοσχεδιάζει και να εξελίσσεται δίνει άλλη βαρύτητα στο εγχείρημα αυτό.
Όταν ρώτησαν τον Michael Phelps, τι πρέπει να κάνει κάποιος για να γίνει πρωταθλητής, αυτός αφοπλιστικά τους ανέφερε, ότι πρέπει να επιλέξει προσεκτικά τους γονείς του. Το DNA είναι ο κώδικας του ανθρώπινου οργανισμού που περιέχει το γενετικό υλικό και μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για την πορεία της υγείας μας. Ο γενετικός παράγων, επιδρά σημαντικά στα δομικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, ενώ αντίθετα ο περιβαλλοντικός παράγων επιδρά περισσότερο στα λειτουργικά χαρακτηριστικά. Ανάλογα, λοιπόν, με τους πολυμορφισμούς των γονιδίων, μπορούμε εύκολα να δώσουμε προπονητική κατεύθυνση για τον κάθε αθλητή, αλλά και τρόπους προστασίας από τραυματισμούς, ανοχής και επιλεκτικότητας σε διατροφικά στοιχεία, αλλά και πιθανά επίπεδα για γρήγορη ή όχι αποκατάσταση.
Το «διάβασμα» των γονιδίων, είναι η σύγχρονη προσέγγιση για την αξιολόγηση και την προπονητική οδηγία. Δεν μπορούμε να μεταλλάξουμε τα γονίδια μας, αλλά μέσω της Διατροφογενετικής μπορούμε να βελτιώσουμε την έκφρασή τους. Η Διατροφογενετική είναι η επιστήμη που ασχολείται με την εξειδίκευση της διατροφής, η οποία καθορίζεται από τον προσωπικό μας γονότυπο και στηρίζεται στη γνώση των διατροφικών αναγκών του οργανισμού μας. Αυτό μπορεί με επιστημονικά δομημένη τεχνική οδηγία να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες του γυμναστή στο ανώτερο επίπεδο με την αρωγή της γενετικής του αθλητισμού, της άσκησης και της υγείας.
Δεν υπάρχει μυστικό στην άσκηση. Χρειάζεται συνέπεια και συνέχεια. Η άσκηση πρέπει να μπει στην καθημερινότητα μας. Να επιλέξουμε κατάλληλο και πιστοποιημένο εκπαιδευτή για να μπορέσουμε με ασφάλεια να εφαρμόσουμε εξατομικευμένα προγράμματα άσκησης. Η προσωποποιημένη διατροφή με τον κυρίαρχο ρόλο της, είναι η καταλληλότερη για την υγεία. Μια Ολιστική προσέγγιση στην άσκηση θα βοηθούσε πολύ περισσότερο από ότι μονότονα και τυποποιημένα προγράμματα.
Αυτό που θα συμβούλευα σε όλους τους ασκούμενους είναι να εμπιστεύονται ειδικούς και μόνο. Η άσκηση ως θεραπεία επιλογής και ως φάρμακο επιλογής συνταγογραφείται /συστήνεται αφού αξιολογηθεί ο ασκούμενος στα πλαίσια ενός ολοκληρωτικού προπονητικού σχεδιασμού. Απαιτείται εξατομίκευση των προγραμμάτων άσκησης στις ανάγκες, τις ικανότητες και τις αδυναμίες του ασκούμενου για την αντιμετώπιση χρονιών παθήσεων ή απλά για την βελτίωση της φυσικής του κατάστασης και υγείας.
Ποιος είναι ο Γιώργος Βαβέτσης
Kλινικός Εργοφυσιολόγος. Διδακτορικές (PhD) και Μετα-διδακτορικές σπουδές (Post-Doc) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Κλινική Εργοφυσιολογία – Βιοχημεία της Άσκησης). Μεταπτυχιακές σπουδές (MSc) στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα Στατιστικής). Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ Αθηνών με ειδικότητα Πετοσφαίριση. Φυσιοθεραπευτής.
• Ειδικός σε προγράμματα Φυσικής Κατάστασης και ανάπτυξης Φυσικών Ικανοτήτων σε επαγγελματίες αθλητές
• Μεγάλη εμπειρία στην επανένταξη των αθλητών στην ενεργό δράση, μετά από αποκατάσταση και αναλγησία
• Εφαρμογή και ανάπτυξη προγραμμάτων προπόνησης για διάφορες ειδικότητες αθλητών
• Προπονητής Φυσικής Κατάστασης σε υψηλού επιπέδου αθλητές σε πολλά και διαφορετικά αθλήματα, σε περισσότερες από 25 ομάδες του Ελληνικού Πρωταθλήματος, συμπεριλαμβανομένου και Εθνικών Ομάδων (Πετοσφαίρισης, Χειροσφαίρισης)
• Ειδικός στην εφαρμογή και τον σχεδιασμό προγραμμάτων για την ανάπτυξη της δύναμης, ταχύτητας, επιδεξιότητας, ευλυγισίας, και όλων των παραμέτρων που τις απαρτίζουν
• Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου σε προπτυχιακούς φοιτητές
• Συγγραφέας σε πάνω από 20 επιστημονικά άρθρα και πάνω από 60 επιστημονικές παρουσιάσεις
• Εισηγητής σε περισσότερα από 150 σεμινάρια (Παγκόσμια, Πανευρωπαϊκά, Πανελλήνια)
Ιδιοκτήτης και Επιστημονικός Σύμβουλος του πρότυπου κέντρου Αθλητικής Απόδοσης & Ευεξίας BIOFIT, Υπεύθυνος του Εργομετρικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου ΙΑΣΩ General – Κλινικός Εργοφυσιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης της Εθνικής Ομάδας Beach Volleyball (Τσιαρτσιάνη Μ, & Αρβανίτη Β.), Επιστημονικός Σύμβουλος της ΠΑΕ ΑΠΟΛΛΩΝ ΣΜΥΡΝΗΣ, Εργοφυσιολόγος και Υπεύθυνος Φυσικής Κατάστασης της Ομάδας Καλαθοσφαίρισης της ΚΑΕ Αμαρουσίου.
Δείτε εδώ περισσότερα.