Τρεις wefiters, ο Νάσος Καλλίτσης από την Ελλάδα, ο Lloyd Godson από την Αυστραλία και ο Jon lindqvist από τη Σουηδία έκαναν 165 χιλιόμετρα σε 4 μέρες ξεκινώντας από το Κάτω Ζάκρος και ολοκλήρωσαν στις Αρχάνες. Μία σχετικά μέτρια διαδρομή, με κάποιες δυσκολίες στα ορεινά τμήματα, που απαιτεί καλή φυσική κατάσταση. Εάν θέλεις να κάνεις την ίδια ή παρόμοια διαδρομή αυτά είναι τα πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις.
Το μονοπάτι Ε4
Το Ε4, ξεκινά από τα Πυρηναία δια μέσου των Άλπεων και διασχίζει όλη την Ελλάδα, φθάνει στην Κίσαμο, διασχίζει την Κρήτη μέχρι την Κάτω Ζάκρο και τελειώνει στην Κύπρο. Όσοι ακολουθούν το Ε4 έχουν τη δυνατότητα να περπατήσουν σε μονοπάτια, να σκαρφαλώσουν πάνω από βράχια και να διασχίσουν άγρια φαράγγια και ξεχασμένους οικισμούς, να ανακαλύψουν κρυμμένες γωνιές, να απολαύσουν τη φύση σε όλο το μεγαλείο της και να βιώσουν ήθη και έθιμα κοντά σε αυθεντικούς ανθρώπους. Οι διαδρομές διασχίζουν σχεδόν όλο τον ορεινό όγκο και προσφέρουν τις ωραιότερες θέες.
Η είσοδος του στο «Φαράγγι των Νεκρών» δεν ονομάστηκε έτσι γιατί οι πεζοπόροι αφήνουν τα κόκκαλα τους σ΄αυτό, αλλά γιατί οι αρχαίοι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν τις σπηλιές στα απότομα τοιχώματα του φαραγγιού για να θάβουν τους νεκρούς τους.
Η διαδρομή
Το μονοπάτι Ε4 που ακολούθησαν οι τρεις wefiters έχει πολύ καλή σήμανση (ταμπελάκια του Ε4 και σημάνσεις με κόκκινο σπρέι), ωστόσο χρειάζεται να κατεβάσεις αρχεία GPSX γιατί οι οδηγοί δεν είναι up to date, είναι γενικός μπούσουλας. Γενικά μην εμπιστεύεσαι κανέναν οδηγό επειδή όλα αλλάζουν γρήγορα. Ένα καλό ρολόι Gps θα σε κρατήσει στο μονοπάτι. Η ομάδα έφτασε στη Σητεία με αεροπλάνο και από εκεί με ταξί πήγε στο Κάτω Ζάκρος. Η διαδρομή που ακολούθησαν, με μέσο όρο περπατήματος 5 χλμ/ώρα και 7.800 χλμ ανάβαση, ήταν η εξής:
Κάτω Ζάκρος – Ζίρος – Χανδράς, 24 χιλιόμετρα
Σχετικά εύκολη διαδρομή. Στον Χανδρά υπάρχουν 2 καφενεία.
Χανδράς – Βόρι – Δάφνη – Χρυσοπηγή– Θρυπτή – Μοναστηράκι, 44 χλμ
Μια σχετικά εύκολη διαδρομή με εγκατελειμένα και έρημα χωριά, χωρίς νερό στα περισσότερα. Στη διαδρομή αυτή με μία παρέκλιση θα βρεις και το φαράγγι του Χα. Βρίσκεται κοντά στο Κάτω χωριό, στη δυτική πλαγιά του βουνού Θρυπτή. Η είσοδός του που είναι μόλις τρία μέτρα, βρίσκεται σε υψόμετρο 370μ. και ως την έξοδο κατηφορίζει και καταλήγει σε υψόμετρο 140μ. Έχει περίπου 33 ραπέλ το μεγαλύτερο από τα οποία αγγίζει το ύψος των 35μ. Γενικά διαθέτει πολύ στενά τοιχώματα, με πλάτος μόλις λίγα εκατοστά. Προς το τέλος του φαραγγιού χύνεται ένας μεγάλος καταρράκτης ύψους 215 μέτρων, ο καταρράκτης Μάστορα.
Μοναστηράκι – Πρίνα, όρος Δίχτη– Άγιος Γεώργιος, 60 χλμ
Εναλλαγή δύσκολης με εύκολης διαδρομής, ανάβαση στα λαθισιώτικα βουνά.
Αγ. Γεώργιος – Αρχάνες, 35 χλμ.
Εύκολη διαδρομή.
Οι εντυπώσεις τους
Η διαδρομή είναι εκπληκτική ανάμεσα από λόφους και βουνά. Παράξενα απόκοσμη η ομορφιά των Λασιθιώτικων βουνών, μοναδική και πρωτόγνωρη, με εναλλαγή τοπίων και σκηνικών απόκοσμων, που σε αποζημιώνουν και για την κούραση και την ταλαιπωρία από το περπάτημα. Απέραντες διαδρομές σκεπασμένες με θύσσανους, ανθισμένα ρείκια, δέντρα, ή κοτρώνες και πέτρες, παλιά αρχαία και βυζαντινά μονοπάτια, μέρη άγονα, γι’ αυτό και αραιοκατοικημένα.
Διασχίζεις χιλιόμετρα και δεν πετυχαίνεις ούτε έναν άνθρωπο. Το μόνο που σου υπενθυμίζει την ανθρώπινη παρουσία είναι κάποιοι οικισμοί ή κάποια απόμερα χωριατόσπιτα. Και πρόβατα, που κυκλοφορούν μόνα τους και ανενόχλητα, χωρίς φυσικούς εχθρούς. Όταν τα συναντάς στέκονται και σε κοιτάνε στα μάτια μασουλώντας αυθάδικα το χορτάρι ή αντικρίζεις κατσίκια που παίρνουν φόρα και χτυπιούνται μεταξύ τους.
Η αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας που σου δημιουργεί η ερημιά και το δέος του αχανούς. Αυτό, που σε κάνει να αδειάζεις τα πάντα από μέσα σου και να προχωράς κάτω από τον ήλιο, χωρίς παράπονο και γκρίνια. Το καλύτερο; Δύο ολόφρεσκα αυγά μάτια, λίγη σπιτική ρακή και μοσχομυριστή σαλάτα αρκούν για να χορτάσεις αλλά και να θαυμάσεις το μεγαλείο της κρητικής φιλοξενίας.
Το βουνό κρύβει ομορφιές παντού!
Θέλεις να κάνεις κι εσύ να πεζοπορήσεις; Τι θα πρέπει να γνωρίζεις
Σε γενικές γραμμές, ανάλογα και ποια διαδρομή θα πάρεις, τα μονοπάτια του Ε4 στην Κρήτη είναι βατά, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες και τεχνικές απαιτήσεις. Έχε υπόψην σου ότι σε υψόμετρα πάνω από 2000 μέτρα, το χιόνι διατηρείται ακόμα και το καλοκαίρι ενώ υπάρχουν επικίνδυνα σπηλαιοβάραθρα.
- Εξοπλισμός: Εάν περπατήσεις στις καθαρά ορεινές διαδρομές του Ε4 της Κρήτης απαιτείται πλήρης ορειβατικός εξοπλισμός, ενώ στις πεδινές και τις ημιορεινές είναι επαρκής ο ελαφρύς εξοπλισμός. Εννοείται πως δεν ξεχνάς να έχεις μαζί σου φαρμακείο, κάτι για τις φουσκάλες των ποδιών, αντηλιακό, ανθεκτικό στο νερό και τον ιδρώτα. Όσον αφορά το σακίδιο μέχρι 12 κιλά είναι το βάρος που μπορεί να φέρει κάποιος στη πλάτη για ώρες με σχετική άνεση. Τα παιδιά κουβαλούσαν σακίδιο 8 κιλών το καθένα. Τέλος, τα μπατόν θα σου φανούν εξαιρετικά χρήσιμα και μην υποτιμήσεις την αξία τους. Μην τα βάλεις όμως πολύ ψηλά, ο αγκώνας να σχηματίζει ορθή γωνία όταν το κρατάς.
- Νερό – διατροφή: Στο σύνολο των διαδρομών, οι πηγές με πόσιμο νερό είναι λιγοστές. Με δεδομένο ότι η διάρκεια κάθε πορείας ποικίλλει ανάλογα με το μήκος της διαδρομής, καλό είναι να υπολογίσεις από πριν πόσο νερό θα χρειαστείς ώστε να μη σου λείψει. Απόφευγε να πίνεις νερό από ποτάμια, πηγάδια ή πηγές που δεν έχουν σήμανση πόσιμου νερού. Επίσης, πολλά χωριά είναι έρημα, ανάλογα και με την εποχή που θα πας, επομένως προνόησε για το φαγητό που θα έχεις μαζί σου.
- Δυσκολίες: Σε διαδρομές που διασχίζουν ποιμενικές περιοχές, θα συναντήσεις κλειστούς φράχτες. Μην ξεχνάς να κλείνεις ξανά τις πόρτες, αφού περάσεις. Επίσης, κράτα απόσταση από τα ποιμενικά σκυλιά και απόφευγε οποιαδήποτε κίνηση η οποία θα μπορούσε να ερμηνευθεί από αυτά ως επιθετική. Τέλος, φρόντισε να μην σε πιάσει βράδυ. Τα πάντα επιδεινώνονται για ένα περίεργο λόγο με το σκοτάδι. Αν δεν έχεις φακό κεφαλής, δεν ξέρεις προσανατολισμό και δεν έχεις ξανακάνει το μονοπάτι, τότε θα έχεις πρόβλημα.
- Περίοδος πεζοπορίας: Γενικά η Κρήτη προσφέρεται για περπάτημα όλο το χρόνο, χάρις στο ήπιο κλίμα και τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες που τη χαρακτηρίζουν. Η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι οι ιδανικές εποχές για ορειβασία.
Φίλια Μητρομάρα
Στη διαδρομή θα βρεις έρημα χωριά οπότε έχε μαζί σου εφόδια και μαγνήσιο για τα πιασίματα!
Ένα καλό παπούτσι για το δρόμο είναι ό,τι χρειάζεσαι!
Το κλασικό… σουβερνίρ της πεζοπορίας!
Δεν υπάρχει περίπτωση να πας σε κρητικό χωριό και να μην πιεις μια ρακή, είναι προσβολή να αρνηθείς!
Η κρητική φιλοξενία: ό,τι έχουν σου το προσφέρουν με την καρδιά τους!
Στάση για παγωτό. Αν το βρείτε μην το αφήσετε, στην επόμενη διαδρομή ίσως να το χωριό να είναι έρημο.
O Αυστραλός φίλος μας Lloyd Godson συνέχισε και έφτασε μέχρι την Κνωσσό! (εμείς είχαμε και δουλειές)