Η Άδα Σταματάτου μίλησε με τη δημοσιογράφο Φίλια Μητρομάρα και το wefit.gr για τη ζωή της με τον Γιάννη, το τρέξιμο, τους αγώνες μέσα στα τερέν και στη θάλσσα αλλά και έξω, με τους φορείς και την Πολιτεία, καθώς και για το πρώτο της βιβλίο «Μεγαλώνοντας ένα αυτιστικό παιδί».
Τα τρία τελευταία χρόνια περισσότεροι από εκατό άνθρωποι τρέχουν σε αγώνες με το λογότυπο του αυτισμού στην Ελλάδα. Αυτό το κατάφερε η Άδα Σταματάτου και προέτρεψε να το κάνουν γονείς παιδιών με αναπηρίες, να ξεκινήσουν δηλαδή να ασκούνται χρησιμοποιώντας την άσκηση ως ψυχολογικό εργαλείο ώστε να ξεπεράσουν τη θλίψη τους. «Δυστυχώς στη χώρα μας επικρατεί η νοοτροπία ότι μια αναπηρία ή μια ασθένεια σε καθηλώνει στο σπίτι. Σε απομονώνει. Σ’ αυτό φταίει και η Πολιτεία βέβαια που δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις στους γονείς ΑμεΑ να συνεχίσουν τη ζωή τους φυσιολογικά.» γράφει χαρακτηριστικά στο πρώτο της βιβλίο «Μεγαλώνοντας ένα αυτιστικό παιδί» (εκδόσεις Memento).
Η Αδα Σταματάτου είναι μητέρα του Γιάννη, ο οποίος έχει αυτισμό. Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει τη σελίδα «Η ζωή μου με τον Γιάννη» και παλεύει για τα αυτονόητα. Μέσα από τη διαρκή μάχη της με τον αυτισμό και τη δύσκολη καθημερινότητα αγωνίζεται για την ανάγκη στήριξης από την Πολιτεία που έχουν οι οικογένειες με ΑμεΑ και προσπαθεί να ενημερώσει τους ανθρώπους για τον αυτισμό. Όμως η Άδα συνεχίζει να αγωνίζεται και κυριολεκτικά. Παίρνει μέρος σε μαραθώνιους, τρίαθλα και αγώνες ανοιχτής θαλάσσης και προτρέπει με τον τρόπο της να την ακολουθήσουν όλοι, να αφήσουν τον καναπέ και να προσπαθήσουν να κάνουν κάτι καλό για τον εαυτό τους. «Το τρέξιμο για μένα ήταν και είναι ψυχοθεραπεία. Στην εφηβεία του Γιάννη, τη στενοχώρια μου μόνο ο αθλητισμός με βοήθησε να την ξεπεράσω. Δεν μου έλυνε τα προβλήματα αλλά επέστρεφα σπίτι πιο ανανεωμένη ψυχικά. Είχα πιο καθαρό μυαλό. Λες και το τρέξιμο μου είχε δώσει δύναμη.» γράφει στο βιβλίο της.
Η Άδα Σταματάτου μίλησε με τη δημοσιογράφο Φίλια Μητρομάρα και το wefit.gr για τη ζωή της με τον Γιάννη, το τρέξιμο και το πρώτο της βιβλίο.
Από αγώνα τριάθλου στη Σύρο.
Η κίνηση, η άσκηση ήταν και είναι τρόπος ζωής για μένα.
Έχω σπουδάσει κλασικό χορό οπότε πάντα βρισκόμουν σε μία άσκηση σώματος. Μέχρι τα 32 μου έκανα χορό, επαγγελματικά. Αυτή ήταν η καθημερινότητά μου. Το τρέξιμο το ξεκίνησα στα 42 μου σαν πλάκα. Μία φίλη μου με παρακίνησε να τρέχουμε για να λέμε τα νέα μας. Με θυμάμαι να τρέχω τον μισό κύκλο στο πάρκο της Νέας Σμύρνης και να σταματάω λαχανιασμένη περπατώντας το άλλο μισό. Όταν κατάφερα να κάνω τρεις συνεχόμενους κύκλους η φίλη μου με έπεισε να γραφτώ μαζί της σε νυχτερινό αγώνα δρόμου 5 χιλιομέτρων.
«Η άσκηση του σώματος σου λυτρώνει την ψυχή. Θα το καταλάβεις μόνο αν το δοκιμάσεις.»
Απόσπασμα από το βιβλίο της
Έτσι ξεκίνησα να τρέχω και πήρα μέρος σε τρεις μαραθωνίους στο εξωτερικό, σε μικρά τρίαθλα και σε κολυμβητικούς αγώνες ανοιχτής θαλάσσης. Έχω τρέξει το μαραθώνιο της Νέας Υόρκης το 2017 και του Σικάγο το 2019 και τους δύο υποστηρίζοντας τον Παγκόσμιο οργανισμό ενημέρωσης και αποδοχής του αυτισμού OAR RUN FOR AUTISM | Organization for Autism Research. Στον μαραθώνιο του Βερολίνου έτρεξα για το ίδρυμα Θεοτόκος στην Ελλάδα και κατάφερα να συγκεντρώσω 8.500 ευρώ για λογαριασμό του ιδρύματος. Φοράω ρούχα με το λογότυπο του αυτισμού και στα social media κάνω κοινoποιήσεις και βάζω φωτογραφίες από τα runnings events, με βασικό σκοπό να παρακινήσω τον κόσμο να κάνει το ίδιο.
Μαραθώνιος Βερολίνου: Fundraising για το ίδρυμα Θεοτόκος (συγκέντρωσε για το ίδρυμα 8500€)
Στο εξωτερικό είναι τρομερά διαδεδομένο το να τρέχεις για κάποιο σκοπό.
Είτε είσαι διάσημος είτε είσαι άσημος, ο ερασιτεχνικός αθλητισμός προσφέρει πάρα πολλά. Όταν μάλιστα τρέχεις για έναν σκοπό, όπως για τον καρκίνο, τον διαβήτη, τον αυτισμό, η συγκίνηση και η δύναμη που αισθάνεσαι είναι μεγαλύτερη από όταν τρέχεις απλά για σένα. Πολλές φορές με πέρναγαν δρομείς που μου έδιναν συγχαρητήρια καθώς έτρεχα για τον αυτισμό διαβάζοντας το λογότυπο στη μπλούζα μου. Με αγκάλιαζαν και μου έλεγαν «συνέχισε»! Παράλληλα ενημέρωνα τον κόσμο, κάτι που είναι πολύ σπουδαίο. Νιώθω ότι μπορώ με το παράδειγμά μου να ευαισθητοποιήσω ανθρώπους να αποδεχτούν και να ενημερωθούν για τον αυτισμό.
Παραλαβή νούμερου για το μαραθώνιο του Σικάγου.
Είναι τεράστιο βήμα από το τρέχεις στο πάρκο να φτάνεις να τρέχεις σε αγώνα. Δεν έχεις ιδέα τι σε περιμένει όταν κάνεις την εγγραφή σου σε έναν αγώνα μικρό, έστω και των 5 χλμ. Στην αρχή είναι πολύ πιο δύσκολο από αυτό που νόμιζες, αλλά τα συναισθήματα όταν τερματίζεις τον αγώνα είναι τεράστια. Είσαι μόνος σου στη διαδρομή και αγωνίζεσαι να τα καταφέρεις. Αν και δεν υπάρχει ανταγωνισμός σε ερασιτεχνικούς αγώνες το γεγονός ότι καταφέρνεις να ολοκληρώσεις κάτι μόνος σου είναι πολύ ωραίο για σένα, τον οργανισμό σου, την υγεία σου. Επίσης σε παρακινεί να τρέξεις και σε επόμενο αγώνα.
Όταν τρέχεις, τρέχεις για να ξεπεράσεις τον εαυτό σου, τις δυσκολίες που αντιμετώπισες. Όταν τελείωσα τα πρώτα μου 5 χιλιόμετρα, πολλές φορές κατά τη διάρκεια του αγώνα είχα σκεφτεί να τα παρατήσω, να μην τερματίσω αλλά ήθελα να παραμείνω και να τερματίσω για μένα. Θεωρώ ότι όλοι μπορούν να ξεκινήσουν να κάνουν κάτι. Ας ξεκινήσουν από τον γύρο του τετραγώνου. Εγώ ξεκίνησα να κάνω έναν κύκλο 800 μέτρων σε ένα πάρκο. Τόσο απλά.
Το τρέξιμο είναι η πιο φτηνή ψυχοθεραπεία που μπορείς να έχεις και μπορείς να κάνεις. Ένα ζευγάρι παπούτσια σου χρειάζονται και το να βγεις έξω να τρέξεις. Τίποτα άλλο.
Οποιοσδήποτε μπορεί να τρέξει για έναν σκοπό, ανεξάρτητα από την ηλικία του.
Μπορεί να τυπώσει ένα μπλουζάκι στη γειτονιά του και να πάρει μέρος σε έναν αγώνα. Όλοι μου οι φίλοι, κυρίως αυτοί που παίρνουμε μέρος σε αγώνες ανοιχτής θαλάσσης, είναι άνω των 50 ετών, με προβλήματα τύπου πονάει η μέση μου έως και πολύ σοβαρά νευρολογικά προβλήματα όπως σκλήρυνση κατά πλάκας. Το κολύμπι δεν έχει επιβάρυνση στο σώμα, είναι η άσκηση που βοηθάει πολύ το σώμα και την ψυχή. Υπάρχουν πολλές ομάδες που μπορείς να κολυμπήσεις μέχρι και 500 μέτρα. Μάλιστα, είμαι μέλος της κολυμβητικής ομάδας WeSwim. Η τελευταία κοινοποίηση που έκανα στα social media είναι με τον Γιάννη που φοράει το σκουφάκι του WeSwim. Στην ομάδα αυτή που έχει δημιουργήσει ο Πέτρος Παρθένης όλοι μπορούν να πάρουν μέρος, κάθε ηλικίας, ανεξαρτήτως κιλών.
Open water swimming AlmiraΜan στην Κατερίνη.
Ο Γιάννης κάνει κολύμπι, κολυμπάμε σε διπλανές διαδρομές στην πισίνα.
Του αρέσει πολύ η κολύμβηση αλλά όλο αυτό χτίστηκε από την αρχή. Έχουμε περάσει πολλά στάδια σε πισίνες. Ξεκίνησε να κολυμπά από έξι μηνών, κάνει συνεχείς προπονήσεις, ακόμη κι όταν δεν άκουγε, ήταν άτακτος, χτυπιόταν, εγώ δεν το έβαζα κάτω και συνέχιζα να τον πηγαίνω στις πισίνες. Υπήρχε και μία περίοδος τεσσάρων ετών που δεν άγγιξε το νερό, μου έλεγε «όχι» και φεύγαμε. Αλλά κάθε μέρα πηγαίναμε και ας μην έμπαινε στο νερό. Δεν τον άφηνα να νικήσει και να μείνει στον καναπέ. Αρνιόταν εκείνος, αρνιόμουν κι εγώ να τον αφήσω να αφεθεί. Έτσι τον πήγαινα κάθε μέρα. Μπορεί να χάναμε και οι δυο, αλλά το σημαντικό ήταν να μην ξεχάσει τη διαδικασία. Αυτός ο αγώνας που δίναμε και οι δυο τότε ήταν πάντα ισοπαλία.
Προπόνηση στην πισίνα με τον Γιάννη.
Ο Γιάννης κολυμπάει συνέχεια, τον χειμώνα με στολή.
Δεν βλέπει αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, ο αυτιστικός βλέπει εικόνες, βλέπει θάλασσα, ξέρει τι κάνουμε στη θάλασσα. Δεν έχει τη νόηση να πει «δεν πρέπει να μπω γιατί θα κρυώσω». Εξάλλου ποτέ δεν μεγάλωσε με στεγανά τύπου «Κάνει κρύο, βάλε ζακέτα», ούτε κι εγώ ζω με αυτά τα στεγανά. Εννοείται ότι ακολουθούμε κάποιους κανόνες, κάνουμε προθέρμανση, κάνουμε ιατρικές εξετάσεις για να διαπιστώσουμε ότι είμαστε σε καλή κατάσταση για να ανταπεξέλθουμε. Όλα θα πάνε όλα καλά αν ακολουθείς τους κανόνες.
Όταν έχεις ένα παιδί με αναπηρία, η οποία είναι ψυχική αναπηρία και πολύ δύσκολη, αφιερώνεσαι τόσο πολύ στην εκπαίδευση που ξεχνάς τον εαυτό σου.
Ο τερματισμός μου σε έναν αγώνα ήταν ο τρόπος να ξαναθυμηθώ τον εαυτό μου, είχα ξεχάσει πως είναι η Άδα. Γι’ αυτό το προτρέπω και συνιστώ σε γονείς που έχουν παιδιά ΑμεΑ να το κάνουν. Το τρέξιμο δεν θα τους βοηθήσει να λύσουν τα προβλήματα του παιδιού τους. Θα τους βοηθήσει όμως να ανταπεξέλθουν στη δύσκολη καθημερινότητα, αλλά και στο να ξαναθυμηθούν ότι είναι άνθρωποι.
Προπονούμε συνήθως το πρωί όταν λείπει ο Γιάννης στο σχολείο. Αλλά επειδή πολλές φορές αναγκάζομαι να είμαι επί 24ώρου βάσεως σπίτι, βάζω ξυπνητήρι το βράδυ και τρέχω στις 3 με 4 το πρωί.
Μου ήταν πολύ δύσκολο να ξαναδιαβάσω το βιβλίο μου.
Όταν έκανα επιμέλεια ήταν πολύ κουραστικό, σχεδόν εξαντλητικό, για μένα. Το έγραψα όλο σε 4 μήνες, το ένα δίμηνο ήταν αυτό του εγκλεισμού. Όλο το βιβλίο το είχα μέσα στο μυαλό, είναι καθαρά βιωματικό, δεν είναι μυθιστόρημα που να θέλει πλοκή και να τελειώνει με καλό ή κακό τέλος. Ξέρεις ότι το μυθιστόρημα δεν τελειώνει, ο αυτισμός δεν τελειώνει, δεν έχει ίαση. Το βιβλίο είναι ένα κομμάτι της ζωής μου με τον Γιάννη και αναφέρω σε αυτό πράγματα για πρώτη φορά, όπως για την πολύ δύσκολη εφηβεία καθώς και το προσωπικό μου κομμάτι που άφησα έξω.
Όταν επικοινώνησε μαζί μου ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
ένιωσα για πρώτη φορά ότι η Πολιτεία ακούει έναν απλό πολίτη, κάτι πολύ ανθρώπινο που μπορεί να κάνει ένας πρωθυπουργός. Κανένας μέχρι τότε δεν το είχε κάνει.
Τα παιδιά είναι σκληρά απέναντι στη διαφορετικότητα γιατί δεν έρχονται σε επαφή με τα παιδιά ΑμεΑ.
Αν όμως είναι μαζί και δουν ότι μπορούν να κάνουν ακριβώς την ίδια προπόνηση με αυτά, θα καταλάβουν ότι αυτά τα άτομα υπάρχουν. Δεν θα τα κοιτάζουν διαφορετικά.
Ένα πράγμα πρέπει να γίνει και αυτό είναι το μοναδικό και το τελικό: πρέπει τα παιδιά στα σχολεία, από τη νηπιακή ηλικία, να έρχονται σε επαφή με παιδιά ΑμεΑ, να συναυλίζονται όσο πιο νωρίς. Όσο πιο νωρίς ένα τυπικό παιδί έρθει σε επαφή με ένα παιδί ΑμεΑ, όχι από τα βιβλία, τόσο πιο γρήγορα θα γίνει η εκπαίδευση, θα μάθει να συγχωτίζεται και να συνυπάρχει με τα παιδιά ΑμεΑ. Αν δεν γίνει δεν θα υπάρχει παιδεία. Μόνον αυτό. Όταν γίνονται για παράδειγμα προπονήσεις ποδοσφαίρου θα πρέπει να γίνονται και με παιδιά ΑμεΑ, ή κολύμβηση ή οτιδήποτε άλλο, ώστε να μάθουν να μην αποστρέφουν το βλέμμα τους, να μάθουν να συνυπάρχουν όλα μαζί. Όλα τα μαθήματα, όλες οι προπονήσεις να έχουν παιδιά ΑμεΑ. Είτε είσαι κουτσός, στραβός, αυτιστικός θα πρέπει να μάθω να είμαι στο ίδιο προαύλιο μαζί σου.
Αν έπρεπε να επιλέξω μία και μόνο συμβουλή να δώσω σ’ έναν γονιό που έχει παιδί με αυτισμό θα ήταν αυτή: Έχεις πόλεμο. Είναι πόλεμος και είναι πολύ δύσκολος. Θέλει προσπάθεια, μην αφεθείς και μην τα παρατήσεις.
«Έχω ξυπνήσει άπειρες φορές τέσσερις το πρωί για να προλάβω να τρέξω έως τις πεντέμισι και να γυρίσω εγκαίρως στο σπίτι να κάνω πρωινό στον Γιάννη. Κι όμως δεν έχω αισθανθεί ποτέ κουρασμένη! Λες και πίνω κάποιο μαγικό φίλτρο και η κούραση γίνεται δύναμη.»
Απόσπασμα από το βιβλίο της
Από την ομιλία της στο TEDx. Στην ομιλία της περιγράφει τον αγώνα της στην αόρατη αυτή αναπηρία. Εξηγεί πως μπορεί η έννοια αυτή να μην έχει εικόνα, αλλά είναι 100% υπαρκτή και πάντα παρούσα. Στον δύσκολο δρόμο που διάλεξε, κάθε νίκη του γιου της ήταν και δική της.