Η μεγάλη αλήθεια είναι πως όσο μεγαλύτερη «προστασία» μας παρέχουν τα αθλητικά παπούτσια τόσο πιο ανεπαρκείς μας κάνουν σταδιακά.
Ένας από τους μεγαλύτερους μύθους του fitness είναι ότι χρειαζόμαστε αθλητικά παπούτσια. Γιατί δεν πρέπει να υπερπροστατεύουμε τα πόδια μας; Τι προβλήματα προκαλούν στα πέλματά μας τα αθλητικά παπούτσια; Η fitness specialist Ελπίδα Τσίντσιφα, PhD in Sports Medicine, MSc. In Fitness Mgt, ACSM ETT & HFI, Founder of N. Academy of Fitness & FL Club μας εξηγεί.
Η Ελπίδα Τσίντσιφα
Αποδεικνύεται, μετά από χιλιετίες, ότι η μητέρα Φύση εξακολουθεί να κατασκευάζει τα πιο λειτουργικά παπούτσια: τα πέλματά μας. Η επιστήμη χρειάστηκε πολύ χρόνο για να αναγνωρίσει τη δουλειά της. Σε μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, διεθνής ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι ένα καλά γυμνασμένο πέλμα προστατεύει καλύτερα από τα παπούτσια. Στην πραγματικότητα, τα παπούτσια έχουν απευαισθητοποιήσει τα πόδια μας, αλλάζοντας τον τρόπο που περπατάμε. Και με την πάροδο του χρόνου, αυτό έχει αλλάξει το ανθρώπινο βάδισμα. «Το ανθρώπινο πέλμα είναι από τη φύση του τέλειο» λέει η Ελπίδα Τσίντσιφα, PhD και συνεχίζει: «Η εμμονή μας να διορθώσουμε κάτι που είναι τέλειο μας κάνει όλο και πιο ανεπαρκείς. Το πέλμα μας έχει πολύτιμες νευρικές απολήξεις και μας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την κιναίσθησή μας. Απορροφά τους κραδασμούς όπως κανένα παπούτσι δεν μπορεί και προστατεύει από τραυματισμούς κνήμες, γόνατα, ισχία, μέση μέχρι και αυχένα.»
Τα παπούτσια άλλαξαν τον τρόπο που περπατάμε
Όπως αναφέρει και η Ελπίδα Τσίντσιφα «Ο άνθρωπος φόρεσε παπούτσια για να μην κρυώνει, για να μην πληγώνονται τα πόδια και για να προστατευτεί γενικότερα από τη Φύση. Σταδιακά η πεποίθηση αυτή προχώρησε στο να είναι δείγμα πολιτισμού και ευμάρειας το περίτεχνο παπούτσι και αντί να μας διευκολύνει, σήμερα μας καταστρέφει. Και δεν μιλώ μόνο για τις γόβες και τα μυτερά παπούτσια που σχεδιάζονται σε παράλογα σχήματα μυτερά που δεν έχουν καμία σχέση με την ανατομία του ποδιού μας. Η κουλτούρα του παπουτσιού έφτασε να μας πείσει πως ένα κατεστραμμένο πόδι με μαζεμένα δάχτυλα, το ένα πάνω στο άλλο, είναι ένα κομψό πόδι και πως ένα φυσιολογικό φαρδύ πέλμα με απλωμένα δάχτυλα είναι άκομψο! Τα μυτερά παπούτσια, γυναικεία και αντρικά, ακόμα και τα αθλητικά παπούτσια όταν είναι στενά μπροστά, καταστρέφουν την υγεία των ποδιών μας. Έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμε τα μυτερά παπούτσια φυσιολογικά! Σήμερα οι εταιρείες παραγωγής παπουτσιών έφτασαν να πείσουν τους ανθρώπους πως δεν μπορούν να κάνουν καμία δραστηριότητα χωρίς παπούτσια! Η μεγάλη αλήθεια είναι πως όσο μεγαλύτερη «προστασία» μας παρέχει ένα παπούτσι τόσο πιο ανεπαρκείς μας κάνει σταδιακά. Δεν χρειαζόμαστε κανένα τακούνι. Αυτό το παράλογο που δυστυχώς υποστηρίζουν κάποιοι ότι χρειαζόμαστε 1-2 εκατοστά υπερυψωμένο παπούτσι είναι μύθος.»
Το πέλμα μας έχει πολύτιμες νευρικές απολήξεις και μας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για την κιναίσθησή μας. Απορροφά τους κραδασμούς όπως κανένα παπούτσι δεν μπορεί!
Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν τα αθλητικά παπούτσια;
Μειώνεται η ελαστικότητα στις γάμπες
Όταν ξεκινάμε να φοράμε ακόμα και από νήπια αθλητικά παπούτσια με υπερυψωμένη τη φτέρνα γινόμαστε ενήλικες με μειωμένη ελαστικότητα στις γάμπες, με βραχυμένο γαστροκνήμιο και υποκνημίδιο. Η καθιστική ζωή και η αποδυνάμωση των γλουτών κάνει την βράχυνση ακόμα χειρότερη και τα παπούτσια εξάρτηση.
Αλλοιώνουν την τεχνική τρεξίματος
Κλασικό παράδειγμα η «προστασία» των αθλητικών παπουτσιών ευθύνεται για την κακή τεχνική σε πολλούς δρομείς, που προσγειώνονται με τη φτέρνα και γι΄ αυτό έχουν ανάγκη την επιπλέον προστασία.
Μειώνουν τη νευρομυική συναρμογή,
την αίσθηση ισορροπίας μέσω των νευρικών απολήξεων σταθεροποιείται στο χώρο.
Αποδυναμώνουν το πέλμα
Έτσι το πάτημά μας δεν είναι δυνατό. Κι όταν το πάτημα δεν είναι δυνατό γίνεται σύσπαση στον αυχένα, μικρή κάμψη μπροστά. Το αδύναμο πάτημα δεν μας προφυλάσσει από τραυματισμούς ενώ είμαστε ιδιαίτερα ευάλωτοι σε πτώσεις.
Αποδυναμώνουν τον τετρακέφαλο
Η βράχυνση της ποδοκνημικής αποδυναμώνει τον τετρακέφαλο, ο οποίος δεν μπορεί να τεντώσει. Επίσης, η ποδοκνημική άρθρωση (αστράγαλος) κάθε αθλητή είναι από τα πιο ευαίσθητα μέρη του σώματος του.
Προκαλούν ένταση στον λαγονοψοϊτη
Κάτι που μας αναγκάζει να προβάλουμε το κεφάλι μπροστά και έτσι να δημιουργείται πρόβλημα στον αυχένα από το πέλμα.
Σκύβουμε μπροστά
Το μεγάλο δάκτυλο, επειδή είναι ακίνητο και σφηνωμένο μέσα στο παπούτσι (αν υπάρχει και ιστορικό αρθρίτιδας ακόμη χειρότερα) δεν μπορεί να ολοκληρώσει τη κίνηση το πίσω πόδι και έτσι αναγκαζόμαστε να κάνουμε προσαρμογές, όπως το να σκύβουμε μπροστά.
Πώς να κάνεις αποτοξίνωση: Τι προτείνει η ειδικός
1 Αφιέρωνε 10’ την ημέρα σε φροντίδα για την υγεία των πελμάτων σου
2 Φρόντισε να περπατάς ξυπόλυτος 30’ τουλάχιστον (έστω στο σπίτι). Η παντόφλα σου στερεί την ευκαιρία να είσαι ξυπόλητος, ακόμα και στο σπίτι σου!
3 Προπονήσου σταδιακά ξυπόλητος. Σταδιακά. Θα χρειαστεί μια περίοδος αποτοξίνωσης από τα παπούτσια. Χρειάζεται χρόνος για να συνηθίσεις τη λιγότερη προστασία και ειδική προπόνηση. Αν γίνει απότομα μπορεί και να δημιουργήσει άλλα προβλήματα (ρήξη αχιλλείου, πόνους, πελματιαία απονεύρωση κ.λπ.).
4 Δυνάμωσε το πέλμα με φόρτιση. Πρώτα από όλα με φόρτιση το ίδιο σου το σώμα! Το πέλμα αποδυναμώνεται με την καθιστική ζωή αφού περνάμε περισσότερο χρόνο στη λεκάνη μας και λιγότερο στα πόδια μας!
5 Δώσε ερεθίσματα μαλακά (μαξιλαράκι AIREX), σκληρά (πέτρες), ασταθή (BOSU, μπάρα, tonic balls), κάνε release τις περιτονίες (blackroll, mini ball) και φυσικά δυνάμωσε την κάμαρα (ισορροπία φτέρνα-μετατάρσιο) σταδιακά και με βάρη, και δυνάμωσε το μεγάλο δάχτυλο αλλά και τα υπόλοιπα με λάστιχα.
6 Χρησιμοποίησε μία πετσέτα που πιάνει τα δάχτυλα με ή χωρίς έξτρα βάρος πάνω της, κάνε άρσεις δαχτύλων, προπόνηση σε όλες τις φάσεις της βάδισης κ.ά.
7 Η πρώτη κίνηση όταν διαχειρίζεσαι αποκατάσταση τραυματισμών είναι η αφαίρεση των παπουτσιών και η αξιολόγηση ώστε να δουλέψεις πάνω στα πέλματα πριν από οτιδήποτε άλλο. Οι πάτοι πρέπει να δίνονται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μόνο και για το ελάχιστο δυνατόν διάστημα πριν προλάβουν να αδρανοποιήσουν χειρότερα το πέλμα.
8 Τέλος, όποτε έχεις την ευκαιρία η επαφή του πέλματος με τη γη είναι το ιδανικό ερέθισμα, γιατί, πέρα όλα τα παραπάνω, βοηθά στην εξισορρόπηση των φορτίων του σώματος και έχει θεραπευτικές επιδράσεις σε πολλαπλά επίπεδα της υγείας μας.
Η Ελπίδα Τσίντσιφα έχει διδακτορικό από το Α.Π.Θ. στην Iατρική της Άθλησης, Master of Science με υποτροφία από το University of Oregon, U.S.A. στο Fitness, είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. Θεσσαλονίκης, Pilates Master Trainer Mat & Reformer, εξουσιοδοτημένη για πιστοποίηση σπουδών, Faculty Member της Balance Body University, International Master Trainer της Nautilus Academy και ιδιοκτήτρια της North Academy of Fitness και του Fitness Lifestyle Club.