Ακόμη κι αν είσαι χειμερινός κολυμβητής υπάρχει ένας λόγος που η βουτιά σε παγωμένο νερό μπορεί να σου κόψει… την ανάσα, κι όχι μόνο!
Ίσως να σου φαίνεται καλή η ιδέα να βουτήξεις στο παγωμένο νερό για να πιάσεις τον σταυρό αλλά αυτά τα πράγματα θέλουν προσοχή! Περίπου 400 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο ως αποτέλεσμα της βύθισης τους στο παγωμένο νερό, αριθμός μεγαλύτερος από όσους χάνουν τη ζωή τους από τροχαία ατυχήματα ή πυρκαγιά. Τα περισσότερα από τα θύματα είναι άντρες ηλικίας κάτω των 30 ετών, και οι περισσότεροι αναφέρονται ως καλοί κολυμβητές.
Γιατί η βουτιά στο παγωμένο νερό είναι επικίνδυνη;
Γιατί ενδέχεται να πεθάνεις λόγω του σοκ του παγωμένου νερού (cold shock), αυτής της διαδικασίας που συμβαίνει στο σώμα σου όταν βρίσκεται σε παγωμένο νερό. Και δεν έχει καμία σχέση με την υποθερμία. Η υποθερμία (πολύ χαμηλή θερμοκρασία του σώματος) είναι μια εσφαλμένη αντίληψη που ξεκίνησε με την καταστροφή του Τιτανικού. Η υποθερμία διαρκεί τουλάχιστον 30 λεπτά προτού για να επιφέρει τον θάνατο και δεν έχει σχέση με το σοκ του παγωμένου νερού που είναι θανατηφόρο σε λίγα λεπτά.
Έρευνες στο Institute of Naval Medicine των Πανεπιστημίων Surrey και Portsmouth έδειξαν ότι η βύθιση σε κρύο νερό προκαλεί αντίδραση “αερόβιας” (περίπου δύο λίτρα στον όγκο του πνεύμονα) και ανεξέλεγκτη υπεροξυγόνωση. Αυτό σε αναγκάζει να παίρνεις γρήγορες αναπνοές, μη ελεγχόμενες ταχείες αναπνοές, καθώς αυξάνεται απότομα η ανάγκη σου για οξυγόνο (υπολογίζεται ότι χρειάζεσαι άμεσα 2 λίτρα οξυγόνου). Η προκύπτουσα απώλεια ελέγχου της αναπνοής αυξάνει την πιθανότητα πνιγμού επειδή σε οδηγεί να πιεις κατά λάθος πολύ νερό, τόσο πολύ, που αρκεί για να πνιγείς σχεδόν αμέσως.
Την ίδια στιγμή που βυθίζεσαι σε κρύο νερό δημιουργείται τεράστια πίεση στην καρδιά, η οποία μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς, αρρυθμίες ή ταχυκαρδίες.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει διάφορες παθολογικές καταστάσεις από καρδιαγγειακό επεισόδιο (για παράδειγμα έμφραγμα του μυοκαρδίου) έως εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πώς μπορείς να επιβιώσεις από το σοκ του παγωμένου νερού
Ευτυχώς υπάρχουν τρόποι να μειωθεί ο κίνδυνος θανάτου από το σοκ του παγωμένου νερού. Τρία λεπτά σε παγωμένο νερό, με το κεφάλι σου έξω από το νερό, μπορεί να μειώσει κατά το ήμισυ το σοκ του παγωμένου νερού και να αυξήσει τις πιθανότητές σου να κρατήσεις την ανάσα σου κατά τη βύθιση και έτσι να αποφύγεις τον πνιγμό.
Το πώς το σώμα σου αντιδρά στο παγωμένο νερό σχετίζεται με την επιφάνεια του δέρματος που εκτίθεται στο νερό και με το ρυθμό αλλαγής της θερμοκρασίας του δέρματος. Φόρεσε μία βρεγμένη φόρμα, ρίχνε νερό στο σώμα σου για να προσαρμόσεις το δέρμα σου στις χαμηλές θερμοκρασίες, μπες αργά στο παγωμένο νερό (αυτό μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά παράγει μικρότερη, πιο ελεγχόμενη απόκριση στο παγωμένο σοκ) και απόφυγε να τρέξεις και να βουτήξεις στο παγωμένο νερό απότομα.
Το σοκ του παγωμένου νερού εξαφανίζεται καθώς τα αισθητήρια νεύρα της επιδερμίδας προσαρμόζονται στη χαμηλότερη θερμοκρασία. Αυτό διαρκεί περίπου ένα λεπτό στους περισσότερους ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και έως ότου η αναπνοή σου επανέλθει, είσαι πολύ πιο ασφαλής εάν παραμείνεις ακίνητος στο νερό, κρατάς κάτι ή επιπλέεις.
Το σοκ του παγωμένου νερού σε κινητοποιεί να κινείς χέρια και πόδια, να κολυμπήσεις γρήγορα και δυνατά, ως φυσική αντίδραση στο στρες. Πρέπει να καταπολεμήσεις αυτό το ένστικτο και να παραμείνεις με το στόμα έξω από το νερό μέχρι να μέχρι να περάσει το σοκ και να αρχίσεις να αναπνέεις ξανά.
Συνοπτικά να θυμάσαι:
1 Φόρεσε μία στολή καταδύσεων κατάλληλου πάχους για το χρονικό διάστημα που σκοπεύεις να μείνεις στο παγωμένο νερό και τον τύπο δραστηριότητας που θα κάνεις.
2 Πάρε ένα σωσίβιο ή προσπάθησε να κρατάς κάτι που θα σε βοηθήσει να επιπλέεις.
3 Περίμενε ένα λεπτό: Οι πρώτες επιπτώσεις του παγωμένου νερού περνούν σε λιγότερο από ένα λεπτό, οπότε μην προσπαθείς να κολυμπήσεις αμέσως.
4 Παρέμεινε ήρεμος.
5 Χαλάρωσε και επίπλευσε ανάσκελα για να αναπνεύσεις καλύτερα.
6 Αντιμετώπισε το νερό με σεβασμό.
Φίλια Μητρομάρα
Photo by Martin Lopez from Pexels